Στις εκδόσεις Oasis πιστεύουμε στην αλληλεπίδραση των τεχνών, στην αλληλεπίδραση της μουσικής με τη λογοτεχνία. Άλλωστε, πόσα μουσικά έργα δεν έχουν επηρεαστεί από τη λογοτεχνία, αλλά και πόσα λογοτεχνικά έργα δεν έχουν δώσει έμπνευση στην τέχνη της μουσικής;
Αλήθεια, γνωρίζετε τι κοινό έχουν ο Bruce Springsteen με τον John Steinbeck και τον Scott Fitzgerald, ο David Bowie, οι Radiohead και οι Pink Floyd με τον George Orwell, οι Manowar και οι Simon and Garfunkel με τον Όμηρο, οι Metallica με τον Dalton Trumbo και H. P. Lovecraft, οι Blind Guardian και οι Led Zeppelin με τον J. R. R. Tolkien, οι Rolling Stones με τον Mikhail Bulgakov, οι Cure και ο Frank Sinatra με τον Albert Camus, ο Bob Dylan και η Loreena McKennitt με τον Δάντη, ο Leonard Cohen με τον Καβάφη, ο Μίκης Θεοδωράκης, τα Υπόγεια Ρεύματα και τα Διάφανα Κρίνα με τον Κώστα Καρυωτάκη;
Έχετε επίγνωση πόσα από τα αγαπημένα σας τραγούδια έχουν τη λογοτεχνία ως σημείο αναφοράς και έμπνευσης; Μια πληθώρα μουσικών ειδών από την έντεχνη και την ποπ μέχρι τη ραπ και όλες τις εκφάνσεις της ροκ έχουν δεχθεί επιρροές από τη λογοτεχνία κάθε εποχής, κινήματος, σχολής και είδους. Από την επική παράδοση του Ομήρου και του Δάντη, τα μυθιστορήματα της κλασικής λογοτεχνίας, τον μυθοπλαστικό κόσμο της φαντασίας και του τρόμου μέχρι την αστυνομική λογοτεχνία παρατηρούμε ότι ο κατάλογος παραμένει ανεξάντλητος μη γνωρίζοντας χωροχρονικά πλαίσια.
Μια αναλογία που θα μπορούσε κανείς να επισημάνει ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο είδη τέχνης είναι ότι οι δημιουργοί τους διακατέχονται από κοινά χαρακτηριστικά. Οι στιχουργοί, οι μουσικοί και οι συγγραφείς εμφορούνται από εκείνη τη δημιουργική φλόγα που επιθυμεί να μεταδώσει τη φαντασία, τη σκέψη, τα αισθήματα και τις εμπειρίες τους στο κοινό. Άλλωστε, η επικοινωνία και ο διαμοιρασμός όλων αυτών των στοιχείων δεν αποτελούν την πεμπτουσία της τέχνης;
Παραφράζοντας το γνωστό ρητό «η μουσική ξεκινά εκεί που τελειώνουν οι λέξεις» θα λέγαμε ότι και η λογοτεχνία αρχίζει όταν η μουσική σταματά ή αλλιώς ότι η λογοτεχνία ξαναζεί μέσα από τη μουσική και το τραγούδι. Είναι γεγονός πως, διαχρονικά, η μουσική και η λογοτεχνία αποτελούν δεξαμενές δημιουργικής αλληλεπίδρασης καθώς αντλούν αλλά και παρέχουν έμπνευση.
Η σχέση αμφίδρομη. Από τη μία πλευρά, η μουσική επηρεάζει τη λογοτεχνία τόσο με την έννοια της μουσικότητας των στίχων, του ρυθμού κ.λπ. όσο και σε καθαρά αφηγηματικό επίπεδο αποτελώντας συστατικό στοιχείο της πλοκής, των χαρακτήρων ή απλό σημείο αναφοράς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επίδρασης της μουσικής στη λογοτεχνία αποτελούν μεταξύ άλλων τα έργα των Leo Tolstoy «Η σονάτα του Κρόιτσερ» και James Joyce «Ο νεκρός» ή ακόμα οι πιο σύγχρονες δημιουργίες των Jonathan Franzen «Ελευθερία», Nick Hornby “High Fidelity” και William T. Vollmann «Κεντρική Ευρώπη».
Φυσικά, υπάρχει και η αντίστροφη σχέση, με τη λογοτεχνία να είναι διαρκώς παρούσα στη μουσική καθώς μια πανσπερμία καλλιτεχνών ξεδιπλώνουν τη μουσική τους αφήγηση μέσω λογοτεχνικών επιδράσεων αναβιώνοντας λογοτεχνικά έργα ή δίνοντάς τους μια δεύτερη ευκαιρία. Έτσι, τίτλοι τραγουδιών, ονομασίες συγκροτημάτων, στιχουργικό περιεχόμενο ακόμα και το μουσικό ύφος μπολιάζονται με λογοτεχνικό περιεχόμενο.
Κοντολογίς, η εμπειρία της ανακάλυψης της λογοτεχνίας μέσα από τη μουσική μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά στον καθένα που μέχρι τώρα απλά δεν έχει έρθει σε επαφή με τον λογοτεχνικό κόσμο. Ιδίως από τη στιγμή που θα αφεθεί στη συνδυασμένη μαγεία της μουσικής και της λογοτεχνίας ανεπαίσθητα θα έχει εισχωρήσει σ’ ένα δημιουργικό σύμπαν που αντιστρέφει αισθήσεις και διαδικασίες καθώς πλέον θα διαβάζει μουσική και θα ακούει βιβλία.
Στις εκδόσεις Oasis, λατρεύουμε την αυθεντική μουσική χωρίς ταμπέλες. Η οπτική μας αυτή εφαρμόζεται στην πράξη. Στα βιβλία που επιλέγουμε να εκδώσουμε.
Παράδειγμα, το μυθιστόρημα «Λογοτεχνική Αστυνομία» του Ignatius Letterman που ακόμα και μέσα στην παραδοξότητα της Πόλης των Βιβλίων αφήνει χώρο για αγαπημένους μουσικούς έστω και με έναν αντισυμβατικό τρόπο απόλυτα όμως ταιριαστό στην καυστική και δυστοπική ατμόσφαιρα του βιβλίου.
Αποσπάσματα:
[…] Το πρόβλημα όμως ήταν –και πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις υπάρχει, τουλάχιστον, ένα πρόβλημα– ότι ο συγγραφέας είχε αφιερώσει το ανέκδοτο που αυθαιρέτως ονόμαζε βιβλίο στον αξέχαστο Γκάρυ Μουρ, στον ακόμα πιο αξέχαστο Τζιμ Μόρισον, αλλά και στον Χαβιέ Μπαρδέμ για την ερμηνεία του στην ταινία «Ο Συνήγορος!»
Οι ροκάδες, ξέρετε, είναι πολύ ευέξαπτα άτομα, είτε ζωντανοί, είτε νεκροί• πόσο μάλλον όταν είναι νεκροί που ζωντανεύουν. […]
Τα ευτράπελα όμως ή τα φρικιαστικά εκείνης της βραδιάς δεν τελείωναν εδώ. Ο Γκάρυ Μουρ είχε μεταμορφωθεί σε βρωμερή, σιχαμερή αράχνη που περπατούσε με τα μισητά της πόδια αργά αργά. ≪ΓΚΑΡΥ ΜΟΥΡ≫ έγραφε με κεφαλαία γράμματα πάνω στη ράχη της που αποτελούταν από οργανικές χορδές κιθάρας. Πολύ τρομακτικός ο Γκάρυ. Ακόμα και τώρα τον ανακαλώ με κάποιον αδιόρατο τρόμο. Τον αφήσαμε να περάσει μέσα από το πλήθος και, για κάποιο λόγο, συνέχισε μέχρι που βγήκε έξω από το βιβλιοπωλείο χωρίς να ενοχλήσει και χωρίς να ενοχληθεί.
Κάποιοι άρχισαν να ουρλιάζουν, ένα παιδάκι να κλαίει, αλλά εδώ όπως καταλαβαίνετε, μπαίνουμε επιτέλους εμείς, η Λογοτεχνική Αστυνομία. Ψύχραιμος, διάβηκα τα λίγα βήματα που με χώριζαν από τον ζωντανό όγκο λάσπης που είχε μεταμορφωθεί αυτός ο Τζιμ Μόρισον και πίεσα τη σκανδάλη. Ένα ξερό κλικ ακούστηκε και ο όγκος λάσπης ξεράθηκε, έγινε χώμα που έπεσε ηττημένο στο πάτωμα. Δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Ένιωσα να ζαλίζομαι και να αυξάνω την εντροπία του χώρου. Κάτι, κάτι τρύπωσε μέσα μου, κάτι που ευχήθηκα να ήταν ο παλιός καλός Τζιμ και όχι αυτό το αποκρουστικό απόστημα στο οποίο είχε μεταμορφωθεί, αλλά είναι και αυτοί οι κίνδυνοι μέσα στα, όχι πάντα καλά ή ευχάριστα, καθήκοντα της Λογοτεχνικής Αστυνομίας.
Το μικροφωνάκι τώρα έπαιζε, κάπως θριαμβευτικά:
«Αυτό είναι το τέλος, αγαπητέ μου φίλε, το τέλος...»
Πολύ σύντομα θα ακολουθήσει ειδική στήλη στον ιστότοπο των εκδόσεων Oasis αφιερωμένη στην αλληλεπίδραση λογοτεχνίας και μουσικής, μουσικής και λογοτεχνίας.
Πηγές:
http://www.literature.gr/i-logotechnia-sti-mousiki-otan-i-lexis-ichoun-tou-panagioti-kapou/
«Λογοτεχνική Αστυνομία» - Ignatius Letterman, Oasis, 2015.
 |
